Yangın Tesisatında Kullanılan Ekipmanlar ve Özellikleri

Yangın Tesisatında Kullanılan Ekipmanlar ve Özellikleri

YANGIN POMPALARI

• Elektrikli Yangın Pompası
• Dizel Yangın Pompası
• Jokey Pompa

ALARM VANALARI

• Islak Alarm Vanası
• Kuru Alarm Vanası
• Baskın (Deluge) Alarm Vanası
• Ön Tepkimeli (Preaction) Alarm Vanası

DİĞER VANA VE EKİPMANLAR

• İtfaiye Su Alma Ağzı
• İtfaiye Su Dolum Ağzı
• Akış Ölçer
• Akış Anahtarı
• Basınç Düşürücü Vana
• Relief Vana
• Çek Vana
• İzleme Anahtarlı Kelebek Vana
• OS&Y Yükselen Milli Vana ve İzleme Anahtarı
• NRS Yükselmeyen Milli Vana
• Post İndikatör
• Test Drenaj Vanası
• Yer Üstü Yangın Hidrantı

               Yangın tesisatı dizaynına göre seçilecek ürün ve ekipmanlar farklılık göstermektedir. Bazı ekipmanlar her yangın tesisatında kullanılırken, bazı ekipmanlar ise sistemin dizaynına uygun olarak kullanılmaktadır. Sulu söndürme sistemlerinde, yangın tesisatında kullanılan başlıca ekipmanların bazıları şunlardır.

YANGIN POMPALARI

            Yangın Pompaları yangından korunma sisteminin en önemli ana ekipmanıdır. Yangın pompası, yangın anında tesisat suyunun , tesisat basıncını yenerek istenilen noktada ve istenilen basınçta gerekli debiyi sağlamakla görevlidir. Yangın pompası seçimi sistem tasarımına göre projeci tarafından dikkatle hesaplanmalıdır. Yangın pompa sistemleri NFPA-20, UL&FM, TSE EN 12845 gibi standartlar dikkate alınarak tasarlanır ve seçilir.

NFPA-20 Standartına göre yangın pompa setleri;

• NFPA 20’ye göre yangın pompalarının anma debileri 25-5000 gpm aralığındadır.
• Anma basınç değeri 40psi ve daha üstü olmak zorundadır.
• Standart pompa tipleri; yatay uçtan emişli, hat tipi, yatay ayrılabilir gövdeli ve düşey milli türbin tip olarak belirtilmiştir.
• Her bir pompanın kontrol panoları ayrı ayrı olmalıdır.
• NFPA 20’de yangın pompa emiş çapları anma debisinin %150’de ki maksimum hız durumuna göre belirlenmiştir (4,6 m/sn).
• Yangın pompaları emme hattı ile emiş kolektörü arasında yükselen milli vana olmalıdır.
• Emme hattına kesinlikle pislik tutucu konulmaması gereklidir.
• NFPA 20, yangın pompalarında sadece “Dik Türbin” pompalar için negatif kottan emişe izin vermektedir, uçtan emişli ve ayrılabilir gövdeli pompalar kesinlikle negatif emiş ile çalıştırılmamalıdır.
• Yangın pompaları basma hattında sırası ile çek vana ve kelebek vana olmalıdır.
• Yangın pompaları 2 elektrikli seçildiği takdirde, elektrik kesilse bile pompaları ve panoları besleyecekgüvenilir güç kaynağı olması gerekmektedir. Güvenilir güç kaynağı olmadığı takdirde, pompalardan enaz birinin dizel motorlu olarak seçilmesi  gerekmektedir.
• Jokey pompa, yangın tesisatındaki küçük basınç düşüşlerini ana yangın pompaları devreye girmeden gidermek için kullanılır ve debisi ana yangın pompa debisinin min. 1/100’ü kadar olmalıdır, basıncı ise ana yangın pompa basıncının min. 1 bar üzerinde olmalıdır.

Malzeme Özellikleri

• Pompa Çarkı: Bronz veya AISI 304
• Pompa Mili: AISI 304 veya AISI 316
• Pompa Gövdesi: GG25 pik döküm veya GGG40 pik döküm
• Sızdırmazlık: Mekanik salmastra
• Kaplin Bağlantısı: Esnek kaplin
• Yataklama: Gres yağlamalı rulmanlı yataklama (rulman ömrü min. 5000 saat olmalıdır)

Pompa Ekipmanları

• Hava atma ventili (hem elektrik hem dizel pompalar için)
• Gövde rahatlatma vanası (sadece elektrikli pompalar için)
• Basma hattında manometre, emme hattında vakum metre
• Donma tehlikesine karşı pompa dairesinin +4°C üzerinde olması gerekmektedir.

Not: Yangın pompalarının emme ve basma hatları, deprem ve titreşime karşı korumak üzere sismik koruyucularla sabit yüzeye sabitlenmelidir.

NFPA 20’ye göre Yangın pompaları anma debileri aşağıdaki değerlerden farklı olamaz:

09.09.2009 tarih – 27344 sayılı BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK’ in Madde 93 paragrafında yangın pompaları ile ilgili istenenler aşağıda belirtilmiştir.

•Yangın pompaları; sulu söndürme sistemlerine basınçlı su sağlayan, anma debi ve anma basınç değeri ile ifade edilen pompalardır. Pompaların, kapalı vana (sıfır debi) basma yüksekliği anma basma yüksekliği değerinin en fazla % 140’ı kadar olması ve % 150 debideki basma yüksekliği anma basma yüksekliğinin % 65’inden daha küçük olmaması gerekir. Bu tür pompalar, istenen basınç değerini karşılamak şartıyla, anma debi değerlerinin % 130’u kapasitedeki sistem talepleri için kullanılabilir.

•Sistemde bir pompa kullanılması hâlinde, aynı kapasitede yedek pompa olması gerekir. Birden fazla pompa olması hâlinde, toplam kapasitenin en az % 50’si yedeklenmek şartıyla, yeterli sayıda yedek pompa kullanılır.

•Pompanın çevrilmesi, elektrik motoru yanı sıra içten yanmalı motorlar veya türbinler ile olabilir.

•Yedek dizel motor tahrikli pompa kullanılmadığı takdirde, yangın pompalarının enerji beslemesi güvenilir kaynaktan ve binanın genel elektrik sisteminden bağımsız olarak sağlanır.

•Yangın pompalarının, otomatik hava boşaltma valfi ve sirkülasyon rahatlama valfi gibi yardımcı elemanlarının bulunması gerekir.

•Her pompanın ayrı bir kumanda panosu ve panonun da kilitli olması gerekir. Elektrik kumanda panosunun, faz hatasının, faz sırası hatasının ve kumanda fazı hatasının bilgi ışıkları ile donatılması gerekir. Pano ana giriş devre kesicisine pano kilidi açılmadan erişilememesi gerekir.

•Her pompanın ayrı bir kumanda basınç anahtarının olması gerekir. Basınç anahtarlarının; kumanda panosunun içine yerleştirilmiş, su basıncını boru bağlantısıyla hisseden, su darbelerine karşı korumalı, alt ve üst değerler ayrı ayrı ve bağımsız olarak ayarlanabilir ve ayarlandıktan sonra kilitlenebilir olması şarttır.

•Pompa kontrolü basınç kumandalı; tam veya yarı otomatik olabilir.

•Pompa odası veya pompa istasyonunda elektrik motor tahrikli pompalar için +4 °C ve dizel motor tahrikli pompalar için +10 °C üzerinde sıcaklığın sürekli sağlanabilmesi için uygun gereçler sağlanır.

•Pompa istasyonunda, servis, muayene ve ayar gerektiren cihazların çalışma alanı etrafında acil aydınlatma sağlanması şarttır.

•Zemin yeterli bir drenaj için eğimli hazırlanarak suyun pompadan, sürücüden ve kontrol panosu gibi kritik cihazlardan uzaklaştırılması sağlanır.

ALARM VANALARI

ISLAK ALARM VANASI

1.  

Islak alarm vanaları, sprink patlaması ile su akışı başladığında klapesi açılarak, trim setine de aynı anda suyu gönderir. Alarm trim setine giden su öncelikle gecikme hücresi içerisini doldurur ve önce basınç anahtarını tetikleyerek elektriksel alarmı ardından su motor gongunu hareket ettirerek mekanik alarmı aktif hale getirir.  Don tehlikesinin olmadığı ve su sıcaklığının +4 C üzerinde olduğu alanlarda uygulanan sprinkler sistemine bağlı olarak kullanılır.

Uygulama Alanları

– Depolar

– Fabrika ve Atölyeler

– Hastaneler

– Alışveriş ve Yaşam Merkezleri

– Yüksek Katlı Konut ve Rezidanslar

KURU ALARM VANASI

Don tehlikesinin olduğu, ısıtılmayan mahallerde kullanılan sprinkler sisteminde oluşacak donma riskinin önlenmesi amacıyla kuru sprinkler sistemi tasarlanmaktadır. Bu tasarımlarda kullanılan kuru alarm vanası, donma tehlikesine karşı sprinkler tesisatında su yerine basınçlandırılmış hava veya nitrojen bulundurulur. Sprinklerin patlaması ile kuru alarm vanası üzerindeki basınç düşer, dengede olan su basıncı, hava basıncının düşmesi ile klapeden geçerek tesisatı doldurur. Düşen hava basıncı ise basınç anahtarında algılanarak elektriksel alarmı verdirir.

Uygulama Alanları

– Isıtılmayan Depolar

– Otopark Alanları

– Tavan Arası Boş Alanlar

– Depo Sundurma ve Yükleme Sahaları

BASKIN ALARM VANASI (DELUGE)

Baskın alarm vanası yangına çok hızlı tepki verilmesi ve tüm alanda söndürme yapılması istenilen mahallerde kullanılır. Sprinkler ağzı açıktır ya da nozullar kullanılır. Boru hattı su veya hava ile basınçlandırılmaz. Sistemin tetiklemesi pnömatik, hidrolik ya da elektriksel olarak yapılır. Otomatik aldılamadan gelen tetikleme ile sistem su ile doldurularak tüm sprinkler sistemine su basılır. Baskın alarm sistemine bağlı tüm mahallere otomatik algılama sistemi yapılmalıdır.

Uygulama Alanları

– Depolar, Uçak Hangarları v.b.

ÖN TEPKİMELİ (PREACTİON) ALARM VANASI

Sprinkler sistemi, sprink patlamasının yanında ikinci bir olayın gerçekleşmesi ile devreye girer. Kilitleme sistemine göre iki çeşittir.

• Tek Kitlemeli Ön Tepkili Sistemler

Hattaki sprinklerde patlama olması veya algılama sisteminden sinyal gelmesi ile sistem aktif hale gelir. Ek algılama sistemi sprinklerden daha erken devreye girecek şekilde seçilir. Bu sistemde sprinklerin kaza ile patlaması veya zarar görmesi durumunda su akışını engelleyerek ciddi zararlardan kurtarır. Bu sebeple arşiv odalarında kütüphanelerde, bilgisayar odalarında tercih edilir.

• Çift Kitlemeli Ön Tepkili Sistemler

Sistemin devreye girmesi için iki olayın aynı anda gerçekleşmesi gerekir. Sprinkler patladığında detektörden de sinyal gelmesi ya da dedektör sinyali geldiğinde basınç anahtarından da sinyal gelmesi gerekir.

DİĞER VANA VE EKİPMANLAR

ÖRNEK YANGIN TESİSATI UYGULAMALARIMIZ